Zoals waarschijnlijk bekend is, dienen er een aantal formaliteiten geregeld te worden als je werkzaamheden in Duitsland gaat uitvoeren. Die formaliteiten zijn afhankelijk van de soort werkzaamheden die men in Duitsland verricht en niet van uw CAO of bedrijfstak. Er dienen zowel voor uw bedrijf, voor je personeel en dat van je  onderaannemers als voor je Duitse project een aantal zaken te worden geregeld.

Pakkans

Regelmatig wordt ons gevraagd wat de risico’s zijn indien één en ander niet zou regelen. Wie controleert dit eigenlijk en hoe vaak worden controles uitgevoerd? Met andere woorden ons wordt feitelijk gevraagd hoe groot de pakkans is en wat de consequenties zijn bij overtreding. De vraag impliceert dat je een groot risico wilt nemen, vergelijkbaar met het rijden zonder rijbewijs. Als bekend zijn er personen die fantastisch kunnen rijden en hun hele leven hebben gereden zonder rijbewijs. Er zijn bedrijven die al jaren zonder iets te regelen, werken in Duitsland en nooit een controle hebben gehad. Om deze vergelijking nog even door te trekken: indien je zonder rijbewijs rijd kun je bij een verkeerscontrole of nog erger indien je betrokken raakt bij een ongeval “door de mand vallen”.  Afgelopen jaar zijn wij in aanraking gekomen met dit soort gevallen. Een bedrijf had een montageklus van slechts twee dagen, nam het risico maar kreeg een controle met de daarbij behorende sanctie. Bij een ander bedrijf kreeg een werknemer een ijzerdeeltje in zijn oog. Uiteraard werd het hele procedurele register open getrokken.

Wie en wat wordt gecontroleerd?

De controle of je personeel voldoet aan de in Europees verband gemaakte afspraken ten aanzien van gelijke arbeidsvoorwaarden met de Duitse collega’s wordt uitgevoerd door de Zoll. (De douane)  Ze komen bijna altijd ongevraagd en kijken vaak al eens van afstand naar de werkzaamheden die worden uitgevoerd. De mensen die worden aangetroffen en werkzaamheden uitvoeren die vallen onder “Bauhauptgewerbe” dienen te zijn gemeld via meldeportal Zoll. Vaak wordt via een steekproef gecontroleerd of de vereiste documenten zoals bijvoorbeeld ID, zorgpas, loonstrook, arbeidsovereenkomst en urenbriefje aanwezig zijn. De Zoll controleert ook op schijnzelfstandigheid; indien blijkt dat een zogenaamde ZZP-er, feitelijk als werknemer te werk is gesteld is dit een overtreding van de wet op “Schwarzarbeit und illegalen Beschäftigung”.

Ook kan er een controle plaatsvinden door de Berufsgenossenschaft. Deze instantie controleert de veiligheidsvoorzieningen op de projectlocatie en vraagt bijna altijd ook naar de urenbriefjes; te lang werken en verminderde veiligheid hebben een duidelijke relatie.

In bijzondere gevallen kan ook de politie op uw werklocatie verschijnen. Dit is meestal het geval als je werkzaamheden uitvoert op een Duitse feestdag of op een zondag. In uitzonderingsgevallen is dat mogelijk, echter een ontheffing hiervoor dient ruim van te voren worden aangevraagd.

Komt de Zoll echt op de projectlocatie?

Jazeker! Indien je met niet Duitse werknemers in Duitsland werkzaamheden gaat uitvoeren dienen deze te worden gemeld via het Meldeportal Zoll. Soms bellen Duitse burgers de politie, indien ze op een projectlocatie buitenlandse busjes aantreffen. Als deze locatie niet bekend is bij de Zoll zal zeker een controlebezoek plaatsvinden. Ook kan het gebeuren dat je opdrachtgever toevallig in het vizier is bij het Finanzamt. Uiteraard vinden ook steekproeven plaats van wel correct aangemelde projecten.

Sancties

Overtreding en sanctie zijn duidelijk. Daarom zijn de boetes voor overtreding van het Arbeitsnehmerentsendegesetz, het Mindestlohngesetz en de wet op tegengaan van “Schwarzarbeit und illegalen Beschäftigung” niet onderhandelbaar, onder het mom; “ik wist het niet” of “het was maar 1 dag werk”. Deze boetes zijn minimaal € 5.000,- per werknemer, maar kunnen volgens de wet zelfs oplopen tot € 500.000,- (in 2017 zijn door de Duitse Zoll op overtreding van het Mindestlohngesetz circa 2500 bedrijven aangeklaagd en is circa 6 miljoen aan boetes opgelegd)

Bij bewuste overtreding van de zwartwerkwet kan de verantwoordelijke binnen het bedrijf, zelfs een gevangenis straf van 3 jaar riskeren.

Indien “schijnzelfstandigen” worden aangetroffen heeft dit behalve voor deze zogenaamde ondernemer ook consequenties voor de hoofdaannemer.  Behalve de boete zult u loonbelasting en premies voor deze schijnzelfstandige (die wij onterecht ZZP-er noemen) met terugwerkende kracht moeten afdragen. Indien 5 of meer schijnzelfstandigen werkzaam voor u zijn heeft dat ook strafrechterlijke consequenties en wordt u bedrijf op een “zwarte lijst” geplaatst, waardoor werken voor overheidsinstanties 3 jaar lang niet mogelijk is. Bij constatering van een overtreding op de zwartwerkwet zal de bouwplaats in de meeste gevallen worden afgesloten.

Veilig werken

Indien bij bepaalde werkzaamheden de vereiste veiligheidsvoorzieningen niet in acht zijn genomen worden deze werkzaamheden per direct stilgelegd tot het moment dat één en ander wel voldoet. Dit is bijvoorbeeld het geval indien je elektrisch handgereedschap niet is voorzien van de CEE sticker, de beschermkap van je slijptol of cirkelzaag is verwijderd, of je kabelhaspels van ondeugdelijke kwaliteit zijn. Ook wordt gecontroleerd of het bedienend personeel van bijvoorbeeld een hoogwerker de juiste instructies hebben gekregen.

Neem geen onverantwoord risico

Bereid je voor, tref de juiste maatregelen tijdig vooraf en neem geen risico. Bij constatering van overtreding van de diverse regels is heel duidelijk wat hiervan de consequenties zijn.